Sách tham khảo, sách văn mẫu gần như trở thành một thiết bị học tập mà ít cha mẹ nào lại không mua cho con để phục vụ học tập. Sách văn mẫu lại là một loại sách đặc biệt có trong đó các nội dung bài văn hay được tuyển chọn. Nhiều ý kiến phụ huynh và giáo viên cho rằng các con không nên áp dụng sách văn mẫu. Nhiều người lại cho rằng sử dụng văn mẫu sẽ giúp trẻ có thêm nhiều vốn từ để viết hơn. Vậy điều này là nên hay không nên? Đây là câu hỏi được đặt ra và hiện nay có rất nhiều ý kiến trái chiều. Đặc biệt là đối với các con học sinh Tiểu học khi mới bắt đầu viết những bài văn đầu đời của mình. Học sinh Tiểu học có trải qua môn học Tập làm văn- đây là môn học đòi hỏi ở học sinh các kỹ năng quan sát, tìm tòi và có sự trải nghiệm thực tế, rèn luyện kỹ năng tư duy và sáng tạo. Tưởng chừng như những dòng suy nghĩ, cảm xúc của các con biến thành những câu văn hay nhưng thay vào đó lại là sự “sao y bản chính” với các lời văn đặc sệt văn mẫu. Nói như thế không có nghĩa là việc giảng dạy của giáo viên bị buông lỏng hay khả năng dạy văn của giáo viên bị hạn chế. Với tình hình dịch bệnh hiện nay, các con học online tại nhà, việc học và làm bài phụ thuộc khá nhiều vào sự sự kèm cặp của phụ huynh. Mà phần lớn các phụ huynh lại bận rộn với công việc nên cho các con chép luôn bài làm ở trong các sách tham khảo. Ở lứa tuổi cấp 2, cấp 3, các em học sinh có thể biết cách sử dụng sách tham khảo một cách hợp lí và hiệu quả để có thể kiểm tra hướng đi của mình, mở rộng kiến thức và cảm thụ, luyện tập về cách dùng từ ngữ, hình ảnh. Nhưng với học sinh tiểu học, khi này nhận thức còn hạn chế, khó phân biệt được đúng sai, dễ dẫn đến tình trạng các em sẽ thường bị phụ thuộc vào bài văn mẫu. Do đó các em sẽ thiếu đi tính tự giác, lười tư duy. Nếu vẫn cứ tiếp tục để tình trạng này kéo dài thì sẽ dẫn đến các em học sinh tiểu học như một cỗ máy học thuộc, tình trạng này vẫn sẽ kéo dài cho đến khi các em bước lên các bậc học tiếp theo. Khả năng cảm thụ văn học sẽ nghiễm nhiên trở thành “Cảm thụ văn mẫu”. Nhiều khi chấm bài, các giáo viên gặp phải tình huống dở khóc dở cười, có đến cả chục bài đều “có chung đoạn cảm nghĩ”. Chính vì những lí do này nên giáo viên phải đưa ra những biện pháp để các con học sinh nói không với văn mẫu:
- Giáo viên cần lồng ghép cách viết câu hay, cách quan sát hình ảnh trong tranh ảnh hay thực tế vào các bài giải ở những môn học khác nhau chứ không chỉ ở môn học Tiếng Việt.
- Cần tạo thói quen đọc sách cho học sinh để bồi đắp thêm tình yêu văn chương cho các con, nâng cao khả năng viết văn, không phục thuộc văn mẫu.
- Cần định hướng cho học sinh có phương pháp đọc sách hiệu quả như: đọc lướt tìm ý phù hợp với mục đích cập nhật thông tin nhanh. Đọc sâu chi tiết để hiểu tối đa nội dung và ghi nhớ hiệu quả.
- Phụ huynh và học sinh cần hiểu đúng về cách sử dụng văn mẫu.
Trong chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, các tác giả đã xác định cho học sinh ngay đầu cấp, từ lớp 1,2 hiểu rằng Tập làm văn là môn học mang tính công cụ và thẩm mỹ- nhân văn, giúp học sinh có phương tiện giao tiếp, làm cơ sở để học tập các môn học và hoạt động giáo dục khác trong nhà trường.
Thông qua những bài văn giáo dục những giá trị cao đẹp về văn hóa, văn học và ngôn ngữ dân tộc. Phát triển ở học sinh những cảm xúc lành mạnh, tình cảm nhân văn, lỗi sống nhân ái, vị tha. Để có được những điều này giáo viên và phụ huynh phải đồng lòng cùng nhau hướng dẫn và nghiêm túc định hướng cho các con “Nói không với văn mẫu”.
Ban Truyền thông Khối 2 – Trường TH Hoàng Diệu.
Nguồn sưu tầm.
